در این مقاله سعی در پاسخ به این پرسش داریم که دلیل خروج بند موصولی در زبان فارسی چیست. از آن‌جاکه خروج و عدم خروج بند موصولی معمولاً به جملاتی دستوری در پدیده خروج بند موصولی، این بند از مجاورت هسته خارج شده و به جایگاهی در انتهای جمله حرکت می‌کند و باعث بوجود آمدن ساخت ناپیوسته می‌شودمی‌انجامد، نمی‌توان دلایل نحوی را در این امر دخیل دانست و باید در جستجوی دلیل یا دلایل نقشی بود که باعث جابجایی بند موصولی می‌شود. در این مقاله تاثیر چهار عامل طول بند موصولی، نوع فعل بند اصلی، وضعیت اطلاعی فعل و هسته بند اصلی، و وضعیت معرفگی هسته بند موصولی بر خروج بند موصولی بررسی شد. مواد این تحقیق بر اساس پیکره طبیعی زبان بوده است. تحلیل داده‌های تحقیق نشان داد تاثیر عوامل فوق بر خروج بندهای موصولی به یک اندازه نیست. مهم‌ترین تاثیر را طول بند موصولی و نسبت آن با طول گروه فعلی بند اصلی دارد. هرچه این نسبت بیشتر باشد، احتمال خروج بیشتر است. نوع فعل نیز بر خروج تاثیر دارد؛ و به طور مشخص افعال ربطی بیشترین افعالی هستند که بندهای موصولی از آنها عبور می‌کنند، و دلیل آن را در وضعیت اطلاعی این افعال می‌توان دید، که در اکثر موارد دارای اطلاع مفروض هستند. وضعیت معرفگی هسته بند موصولی نیز در خروج نقش دارد، هرچند این نقش به اندازه نقش دو عامل نخست نیست. بندهای موصولی جابجا شده، نسبت به موارد جابجانشده، بیشتر دارای هسته نکره هستند. وضعیت اطلاعی هسته بند موصولی و وضعیت اطلاعی فعل، به تنهایی نقشی در جابجایی بند موصولی بازی نمی‌کنند. نتایج این مقاله به اهمیت تبیین‌های نقشی تاکید می‌کند و در عین حال پیامدی رده‌شناختی برای توالی کلمات زبان فارسی دارد. همچنین این مقاله بر تعامل چند عامل در بروز یک پدیده زبانی، یا عوامل رقیب، تاکید می‌کند.
The functional explanation of relative clause extraposition in Persian
نویسندگان [English]
Maryam Ghiasvand؛ Rahele Izadifar؛ Mojtaba Alizadeh sahraie؛ Mohammad Rasekh Mahand
Bu-Ali Sina University
چکیده [English]
In relative clause extraposition in Persian, a noun is modified by a non-adjacent relative clause, resulting in a discontinuous dependency. This paper tries to account for this phenomenon. Apart from formal views, there are two main functional explanations in literature, called newness (Huck and Na 1990, 1992 Kuno and Takami 2004), and grammatical weight (Arnold et al 2000, 2004 Hawkins 1994, 2004 Wasow 1997 Yamashita and Chang 2001, Francis 2010). We have considered four different motivations which may affect relative clause extraposition: relative clause weight, main clause verb type, information status of verb and head of relative clause, and the definiteness of the head of the relative clause. The findings of this corpus based study reveal that these different factors do not play the same role in extraposing relative clauses in Persian. The main motivation is the relative length of relative clause and verb phrase. The long relative clauses tend to be extraposed more easily than the short ones. Information status and definiteness do not play a considerable role, while the verb type is also a determining factor. This paper emphasizes on the usefulness of tangible functional explanations and it has some implications for word order typology of Persian.
کلیدواژه ها [English]
relative clause, extraposition, processing, information status, grammatical weight, competing motivations
ابتدای صفحه