بررسی مفهوم «بصیرت» در زبان قرآن در چارچوب معنی‌شناسی شناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان‌های خارجی دانشگاه پیام نورمرکز اراک

2 دانشیار گروه زبان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس

3 استادیار گروه زبان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

  این مقاله به بررسی معنی‌شناختی مفهوم انتزاعی و دینی «بصیرت» در زبان قرآن، در چارچوب نظریه شناختی استعاره پرداخته ‌است و در پی یافتن پاسخ برای این پرسش‌هاست که اولاً « بصیرت» در زبان قرآن به مدد چه ساز و کار‌های شناختی، مفهوم‌سازی می‌شود؟ دیگر آن‌که، ساز و کار‌‌های شناختی شناسایی‌شده چگونه با یکدیگر ارتباط دارند؟ و در نهایت آن‌که مبانی تجربی و دینی چگونه با هم تلفیق می‌شوند؟ بررسی عبارات زبانی یا کانون‌های استعاری «دیدن و شنیدن» نشان می‌دهد که قرآن برای مفهوم‌سازی بصیرت از سه شیوه استعاره مفهومی، مجاز مفهومی و طرحواره‌های تصوری استفاده کرده ‌است. در مفهوم‌سازی «بصیرت» از حوزه‌های حسی دیدن و شنیدن، شده ‌است. مبانی استعاره‌ها و طرحواره‌های مذکور، تجربه جسمانی انسان از اعضای چشم و گوش در جهانِ واقع است، اما محتوای دینی قرآن، بر نوع الگوبرداری از مبدأ به مقصد تأثیر می‌گذارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of the KNOWLEDGE Concept in Quran Language: Cognitiv Semantics Framework

نویسندگان [English]

  • SH. Pourebrahim 1
  • A Golfam 2
  • F Agha Golzade 2
  • A Kord Zafaranlu Kambuzia 3
1 Payam-e Noor University of Arak
2 Tarbiat Modares University
3 Tarbiat Modares University
چکیده [English]

Using Cognitive Theory of Metaphor, this paper studies the abstract and religious concept of KNOWLEDGE in the Holy Quran language The main questions are: In the conceptualization of KNOWLEDGE, what cognitive strategies are involved? How these cognitive strategies interact? And, in the conceptualization process, how the experiential and religious bases are integrated? The study of linguistic metaphors, involving "seeing" and "hearing", shows that Quran has used conceptual metaphors, conceptual metonymy and image schemas. The abstract concept of KNOWLEDGE has been conceptualized through coherent mappings from the concrete, bodily experienced domains of seeing and hearing. The bases of these metaphors and schemas are human experiences of eye and ear; however, the religious content of Quran has influenced the way of mapping from source into target domains.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive Semantics
  • Conceptual metaphor
  • image schema
  • Conceptual Metonymy
  • metaphorical mapping
قرآن کریم. (1386). ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای. قم: انتشارات دانش.
پورابراهیم، شیرین. (1388). بررسی زبان‌شناختی استعاره در قرآن، رویکرد نظریة معاصر استعاره،                چارچوب شناختی. پایان‌نامه دکتری. دانشگاه تربیت مدرس.
صفوی، کورش. (1383). درآمدی بر معنی‌شناسی. تهران: سورة مهر.
طباطبائی، سید محمدحسین. (1397ق). المیزان فی تفسیر القرآن. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
مکارم شیرازی، ناصر. (1353-7). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
یوسفی‌راد، فاطمه. (1382). بررسی استعاره زمان در زبان فارسی: رویکرد معناشناسی شناختی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس.
Evans, V. and Green, M. (2006). Cognitive Linguistics: An Introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Eweida, S. (2006). The Realization of Time Metaphors and the Cultural Implications: An
Analysis of the Quran and English Quranic Translations. Retrieved February 13, 2013 from http: //su.diva-portal.org/smash/.
Guan, J. (2009). The cognitive nature of metonymy and its implications for English vocabulary teaching. English Language Teaching 4, 179-183.
Jäkel, O. (2002). Hypothesis revisited: thecognitive theory of metaphor applied to religious texts. metaphorik.de: 20-42. Retrieved November 17, 2012 from http://www.metaphorik.de/02/jaekel.htm
Kovecses, Z. (2010). Metaphor: A Practical Introduction. (2nd edition) New York: Oxford University Press.
Lakoff, G. and Johnson M. (1980). Metaphors We Live By. Chicago: Chicago University Press.
Shokr Mohammad Abdulmoneim, B. (2006). The metaphorical concept  "life is a journey" in the Quran: a cognitive –semantic analysis. Metaphorik.de. 94-132. Retrieved November 17, 2012 from http://www.metaphorik.de/10/shokr.pdf